Werken aan een gezonde leefstijl, dat is best lastig. Tenminste, als je het op eigen houtje probeert. De leefstijlcoach kan helpen. Vanuit zowel regionale huisartsenorganisatie Cohaesie als Zorggroep Haringvliet zijn in de regio de Gecombineerde Leefstijl Interventie opgezet. Een programma dat bestaat uit individuele gesprekken en groepsbijeenkomsten. De Dirkslandse huisarts Bert Graafland en somatisch praktijkondersteuner Ineke Spruijt vertellen erover, evenals leefstijlcoach Willie Bennik.
“Wij leggen uit hoe de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) werkt en proberen mensen te motiveren om een stap te nemen, om iets te bereiken door mee te doen aan dit programma”, zeggen de huisarts en de praktijkondersteuner. “Het gaat om patiënten met diabetes, hart- en vaatziekten of overgewicht. Ze komen algauw in aanmerking voor deelname aan de GLI: mensen met een BMI die hoger is dan 30 en mensen met een verhoogd risico op diabetes en hart- en vaatziekten, die een BMI hebben van 25 of meer.”
Het hele plaatje
“Wij zien deze mensen vier keer per jaar, wanneer ze op controle komen. Dan praten we erover en brengen we naar voren dat we kunnen verwijzen naar een leefstijlcoach die de GLI aanbiedt. Vaak krijgt men al advies van een diëtist, maar die houdt zich alleen bezig met de voeding. Een leefstijlcoach kijkt ook naar bijvoorbeeld beweging, stress, slapen en ontspannen. Het hele plaatje: de leefstijl. Dat komt bij de GLI aan bod tijdens acht individuele gesprekken, één op één en zestien groepsbijeenkomsten. Het programma duurt twee jaar. Het wordt vergoed door de zorgverzekeraar, mits je voldoet aan de criteria en deelnemers betalen geen eigen bijdrage.”
“Het is moeilijk om je leven te veranderen, om gewoontes af te leren en dat vol te houden. Motivatie is heel belangrijk. Toch zijn er ook mensen die afhaken tijdens de GLI. Bijvoorbeeld omdat ze zich niet prettig voelen in een groep. De groepsbijeenkomsten zijn echter ook belangrijk, want daarin deel je je ervaringen en geef je elkaar tips.”
Succesverhalen
“De GLI is nieuw. We hebben al diverse patiënten doorverwezen. Wij horen dat het goed werkt. Er zijn voorbeelden van mensen die veertig of vijftig kilo zijn kwijtgeraakt en daarmee ook hun diabetes. Succesverhalen, al zijn er ook mensen die meer hebben aan een diëtist, of aan een regelmatige wandeling met de buurvrouw. De GLI is er echt voor mensen die het niet lukt om zelf hun leefstijl te veranderen. Zo’n programma helpt bij de aanpak van een volksziekte die toeneemt. Je ziet gezondheidsklachten, diabetes, veel stress en onrust, ook onder jonge mensen, en je ziet veel coronakilo’s. Door mee te doen aan de GLI kun je de knop omzetten.”
Willie Bennik is naast (leefstijl)diëtist ook leefstijl-coach. Haar praktijk heet ProVie-and en is gevestigd in Achthuizen op Goeree-Overflakkee. Zij zoomt wat verder in op de GLI. “Er draaien groepen in Dirksland, Nieuwe-Tonge, Ouddorp, Hellevoetsluis, Oostvoorne en Spijkenisse. Per groep zijn er acht tot twaalf deelnemers. De GLI bestaat uit een basisprogramma van acht maanden en een onderhoudsprogramma van zestien maan-den. De thema’s in beide programma’s zijn identiek, maar in de onderhoudsfase gaan we er wat dieper op in en kijk je wat er is bereikt: waar stond je vorig jaar, waar sta je nu en waar zitten de losse eindjes? Sommige deelnemers vinden het intensief, terwijl het voor anderen niet intensief genoeg is, omdat ze elke week een bijeenkomst willen. De kracht van dit programma is dat het twee jaar duurt. Als er uitglijders zijn, kun je snel acteren. Dat voorkomt een terugval.”
Hoofdbehandelaar
“Er zijn twee groepen die aanmerking komen voor de GLI: mensen met een onderliggend ziektebeeld, die regelmatig de huisarts of de praktijkondersteuner bezoeken en mensen zonder onderliggend ziektebeeld, die wat minder in beeld zijn. In principe blijft de huisarts hoofdbehandelaar. Dus als wij merken of horen dat deelnemers van de GLI bijvoorbeeld duizelig zijn of afwijkende bloedsuikerwaarden hebben, dan bespreken we met hem of haar om contact op te nemen met de huisarts of praktijkondersteuner. Mensen die ondanks alle inspanningen niet afvallen, verwijzen we terug naar de huisarts.”
“We zijn in september 2019 begonnen met het coachingprogramma. Corona heeft wel impact gehad. We konden online verder en dat werkt, maar het is niet vergelijkbaar met een face-to-face gesprek. Toch wilden deelnemers het, omdat ze de noodzaak zien om aan de slag te gaan. Juist in coronatijd, toen je niet of minder kon sporten, thuis kwam te zitten en meer de neiging had om toe te geven aan verleidingen. Aan de andere kant zag je ook een grote behoefte aan afvallen. Iedereen wist immers dat je met overgewicht harder getroffen kon worden door corona.”
Beter in je vel
“Of de GLI werkt? Je hebt harde en zachte doelstellingen. De harde doelstelling is dat je na twee jaar vijf tot tien procent gewicht hebt verloren. Dat is best een uitdaging en niet iedereen haalt dat. Maar je leert ook beter om te gaan met voeding, het belang van bewegen, slapen en ontspanning. Dat zijn zachte doelstellingen, die ervoor zorgen dat je beter in je vel zit. Bijna iedereen vindt deelnemen aan een groep spannend. Toch waren er ook mensen die de groep misten tijdens corona. De kracht van een groep is natuurlijk het uitwisselen van ervaringen, dat het weleens lastig is, dat je niet alleen staat en dat je tips en trucs krijgt. Je gaat bij de GLI zelf aan de slag met je leefstijl, maar ook samen. De deelnemers zitten in een appgroep en hebben tussendoor ook contact met elkaar.”
“De leefstijlcoach biedt handreikingen en motiveert. We werken aan de hand van verschillende werkvormen. Sporten doen we niet. Wel hebben we verbinding met de sportcombinatiefunctionaris van de gemeente en met lokale partijen als Sport4all, sportscholen en lokale sportverenigingen. We stimuleren sport en bewegen en sluiten aan bij de vormen van beweging die bij de deelnemer passen. Dat kan ook bewegen onder begeleiding van de fysiotherapeut zijn, als er bijvoorbeeld lichamelijke klachten zijn. De eerste groep is nu bijna klaar met het programma. Niet iedereen heeft vijf tot tien procent gewicht verloren, maar de zachte doelstellingen zijn zeker gehaald. Mooi om te zien, ik geniet er echt van om mensen op weg te helpen.”
Samenwerking
“We hebben momenteel zes leefstijlcoaches in de regio”, zegt Willie Bennik. “We komen een paar keer per jaar bij elkaar voor intervisie, om bij te praten en elkaar scherp te houden, om samen te kijken wat goed werkt en wat minder en om technische snufjes uit te wisselen. We hebben alle zes een contract met Zorggroep Haringvliet voor het uitvoeren van de GLI. We werken dus samen met elkaar en met de zorggroep, maar ook met de huisartsen en praktijkondersteuners, die patiënten doorverwijzen en hen regelmatig vragen hoe het met hun leefstijl gaat.”
Dit artikel staat in de tweede uitgave van het magazine “Samen naar Beter”, een verzameling van innovatieve projecten op de Zuid-Hollandse Eilanden.